Zo’n zeventig mensen bevolkten het zaaltje in dorpshuis De Uijtkijk van Sint Maartensbrug op dinsdagavond 13 maart 2018. Allen luisterden geboeid naar het verhaal van Patrick de Jager van Lighthouse Isotopes. Zelfs voor de niet-techneuten wist hij in begrijpelijke bewoordingen en beelden uit te leggen hoe je het meest gevraagde medische isotoop Molybdeen-99 kunt maken zonder kernreactor. Met als groot voordeel: er komt geen uranium bij te pas en het heel kleine beetje nucleaire afval is binnen 4 maanden ‘neutraal’. Dat wil zeggen, ongevaarlijk. Voor deze uitvinding kreeg Patrick en zijn team in 2016 erkenning van Economische Zaken als Nationaal Icoon. Een mooi speldje voor op het nette pak.

Maar, met behulp van enthousiaste mede- “Willie Wortels” zoals van de universiteit in Groningen, maar ook een in Canada en TNO werd de uitvinding verder uitgerekend. Ook NRG werd geroemd om zijn rekenkracht die de gevonden oplossingen verder doorrekende. Van de machine zijn een aantal onderdelen ook al getest. Maar het echter werk start nu met het maken van de machine in een testopstelling. Ook dit gebeurt samen met andere partners zoals de medische faculteit van “Groningen”, Urenco, het Belgische IR&E en een in de buurt van Veldhoven gevestigd machinebouwer. Een familiebedrijf.

Het is nog spannend of het allemaal gaat lukken. Toch is het geen “wild plan” meer, voor mogelijke ‘beren’ op de weg zijn oplossingen bedacht. Het gaat nu om het uittesten inde praktijk. Samen met de Canadezen zullen nog beren op de weg afgeschoten moeten worden. Maar, daar heeft men daar ervaring mee!

Als het allemaal goed werkt zoals gedacht kan de productie binnen 5 tot 7 jaar starten. Ingezet is op MO-99 omdat dit de bulk vormt van de in gebruik zijnde medische isotopen. Patrick verwacht dan ook meteen in massa te kunnen produceren waarbij dezelfde containers gebruikt kunnen worden als de gangbare die nu in omloop zijn voor reactor isotopen. Met als groot voordeel dat de apparaten van ziekenhuizen niet vervangen hoeven worden. Als op deze manier Lighthouse Isotopes gaat produceren en verdienen komt er ook ruimte om te kijken hoe de andere medische isotopen zonder reactor kunnen worden gemaakt.

Na de pauze (mensen die hadden aangekondigd eerder weg te moeten, waren vrijwel allemaal gebleven) was de vraag: is Pallas nu wel nodig? Patrick en zijn collega Cor weigerde zich hierover uit te spreken. “Dat is een politieke vraag. Wij houden ons bezig met ons bedrijf en de ontwikkeling van ons product”. Toch werd gaandeweg de avond wel duidelijk dat de toch moeizame en niet openbare business case van Pallas nog moeilijker sluitend te maken zal zijn met initiatieven als die van Lighthouse Isotopes. Er zijn nog een x-aantal jaren reactorisotopen nodig, maar nieuwe productiemethoden worden de komende 10 jaar steeds verbeterd. Vooral productiemethoden die geen of veel minder radioactief afval opleveren hebben daarbij, ook in het kosten/baten verhaal, een flinke voorsprong.

Waarom dan een reactor bouwen die zo’n 600 miljoen gaat kosten en wellicht na 10 jaar als onrendabel zal blijken te zijn. Waarom in de overgangstijd geen isotopen uit het buitenland importeren zoals 100 andere landen momenteel doen? Na de officiële sluiting van de avond werd er nog lang nagepraat in de zaal, in de gangen en in de bar.

De verzorging door de mensen van De Uijtkijk was uitstekend. Ook toen er veel meer stoelen moesten worden aangeschoven en kopjes koffie bijgezet.

Als vereniging kijken tevreden terug op een zeer geslaagde avond.

Marja Raat, vereniging Pettemerduinen Kernreactorvrij!