Kees Groen, 21-12-2020
Wethouder Jelle Beemsterboer schreef onlangs in deze krant dat het verstandig is dat “dit kabinet nog een besluit neemt” over de financiering van de Pallasreactor. Hij bedoelt hiermee (citaat):
“het continueren van de Pallas-reactor als staatsbedrijf. Dat zou betekenen dat het kabinet de keuze maakt om het eigendom van Pallas over te nemen en de resterende investering van 600 tot 800 miljoen euro te doen.”
Dat is heel veel geld, het betekent dat de 148 miljoen leningen die er nu al in gestopt zijn, plus de 18 miljoen die onlangs is verstrekt door het Rijk, plus nog niet bekende investeringen in de isotopenfabrieken de investering over het miljard Euro heen zullen tillen.
Beemsterboer stelt dat dit gerechtvaardigd is omdat (citaat): “isotopenproductie is een rendabele bedrijfsactiviteit en vanwege het feit dat het om nucleaire activiteiten gaat zijn alle reactoren ter wereld nu in overheidshanden.”
Beide beweringen zijn niet waar. Als het rendabel zou zijn zouden financiers na jaren nadenken al besloten hebben om er in te stappen én niet alle reactoren zijn in overheidshanden. Verder mag de overheid dit ook niet doen gezien Europese regels.
Het betreft een beslissing om een reactor te bouwen op basis van technologie uit de jaren 60 van de vorige eeuw door een Argentijns bedrijf (INVAP). Kennis van ver weg, geografisch en in de tijd gezien.
Gezien het enorme bedrag moet de reactor minstens 40 jaar produceren om de investering te rechtvaardigen.
De heer Beemsterboer bewijst hiermee opnieuw dat de beslissingen rond Pallas in de Schager politiek niet gedreven worden door kennis:
Stel je nu eens voor dat er nieuwe technologie is om dezelfde isotopen te produceren zonder reactor, zonder kernsplijtingsafval, zonder nucleaire erfenis die moet worden opgeruimd door onze (achter)kleinkinderen én voor een veel lagere investering, zou dat niet veel verstandiger zijn?
Ja, natuurlijk. Deze technologie is er en zal net zo snel gaan produceren als de nieuwe Pallasreactor. Dan ga je geen geld meer stoppen in een reactor die nog 40 jaar rendement zou moeten opleveren, dat zou wel een hele domme investering zijn toch?
De argumentatie dat dit toch noodzakelijk is omdat niet alle isotopen met alternatieve technologie gemaakt kunnen worden is niet waar: zie het recente rapport “Leveringszekerheid isotopen voor medische radionucliden – aanvullingen 2020”, te downloaden van de RIVM-website. De belangrijke isotopen zijn, en zullen zijn: Yttrium-90, Molybdenum-99, Iodine-125, Iodine-131, Iridium-192, Holmium-166 en Lutetium-177. Deze kunnen ook met alternatieve technologie worden geproduceerd. Bovendien is voor een aantal van deze isotopen een zware reactor, zoals Pallas niet nodig, want daarvoor is een kleine reactor ergens in de wereld voldoende gezien de kleine wereldbehoefte en de lange vervaltijden, waardoor transport en dus vervoersafstand niet tijdkritisch zijn.
Naast Shine zal in België via het Myrrhaproject een belangrijke concurrent voor Pallas ontstaan, Northstar in de USA is ver met alternatieve productietechnologie en er zijn er meer. Ook worden cyclotronisotopen steeds belangrijker als alternatief voor Molybeen-99, “de geldmaker” voor Pallas. PET-scanners werken bijvoorbeeld met isotoop Fluor-18 die lokaal in een cyclotron wordt geproduceerd en die een betere diagnostiek heeft dan de SPECT-scanner die met Molybdeen werkt.
Shine en eerder ook Lighthouse hebben vanwege de enorme Pallaslobby in Petten geen kans gekregen en dat is de politiek zeer kwalijk te nemen. Groningen of een andere Europese locatie gaat er met de kluif vandoor en Petten blijft achter met een sterfhuisconstructie.
Ik hoop dat er van de nucleaire gebouwen nog een spannende toeristische attractie gemaakt kan worden, dat levert nog werkgelegenheid op in de toekomst. Cynisch, maar het zou zomaar zo kunnen aflopen met dit speeltje van de Schager politiek.
Kees Groen, natuurkundig ingenieur en lid steunfractie Duurzaam Schagen