Reactor Petten werkt toch met hoogverrijkt uranium

nrc.nl, 21 januari 2020

Isotopen De reactor in Petten is niet gestopt te werken met hoogverrijkt uranium, zoals in 2018 aangekondigd. „Wij kunnen klanten niet dwingen.”

De kernreactor bij Petten werkt nog steeds met hoogverrijkt uranium voor de productie van medische isotopen. Stichting Laka, die zich bezighoudt met informatieverzameling over kernenergie, stuitte op vergunningen die in 2018 aan het Pettense nucleair instituut NRG zijn verstrekt voor vervoer en levering van zulk materiaal aan het Belgische bedrijf IRE.

Dit terwijl NRG naar eigen zeggen enkel met laagverrijkt uranium werkt, zoals het vermeldde in een persbericht dat in januari 2018 werd verstuurd. Daarin noemde het de Hoge Flux Reactor de „eerste faciliteit in Europa” die kon stoppen met hoogverrijkt uranium als basis voor medische isotopen. Nederland kwam zo „zijn afspraken na die zijn gemaakt met de Amerikaanse president Obama”, schreef NRG destijds.

Daarmee doelde NRG op afspraken uit de Nucleaire Veiligheidstop in 2012, over de beveiliging van nucleair materiaal. Hoogverrijkt uranium, HEU, bevat meer dan 20 procent van het splijtbare uranium-235. Het heeft medische toepassingen, zoals de bestraling van kankerpatiënten, maar wordt ook gebruikt in kernwapens.

Om het gebruik van dit weapons-grade material en het risico op ongelukken of proliferatie te beperken beloofden Nederland, Frankrijk en België dat voor medische isotopen geen HEU meer zou worden gebruikt. De omslag moest in 2015 gerealiseerd zijn.

Dwingen

De overstap naar het veiligere uranium duurde langer. Pas in januari 2018 was dat gelukt, schreef NRG. Toen kon het bedrijf Curium met de reactor „een voortrekkersrol” vervullen door kwalitatief goede isotopen te maken uit laagverrijkt uranium.

Toch werd een half jaar later de vergunning voor HEU aangevraagd, stelt Laka. Woordvoerder Daniël Meijers: „Het papierwerk zelf is op orde, maar de actie is vreemd."

De stichting wijst erop dat het Amerikaanse ministerie van Energie drie weken geleden een HEU-export naar Europa goedkeurde. Een deel van de levering gaat naar IRE.

Het bedrijf is een vaste klant van Petten, stellen woordvoerders van NRG. „IRE is nog niet zo ver dat het medische isotopen op laagverrijkt uranium kan vervaardigen. In Petten bestralen we voor hen halffabrikaten, inderdaad op HEU.” De vergunning die de Nederlandse toezichthouder ANVS verstrekte, betreft vervoer naar IRE en is tot juni 2021 geldig. „Onze faciliteit voldoet aan alle veiligheidsregels. Wij kunnen werken met laagverrijkt materiaal. Maar we kunnen niet andere landen of klanten tot die overstap dwingen”, laten de woordvoerders weten over het voornemen van NRG. Het bedrijf wil ook rekening houden met het „patiëntenbelang” dat met de isotopen gediend wordt.

Té mooi

Laka noemt NRG te voorbarig met de belofte uit 2018. „Een persbericht is natuurlijk geen bindend verdrag”, zegt Meijers. „Het was waarschijnlijk een té mooi verhaal dat Petten destijds wilde vertellen.”

Het persbericht over de overstap naar laagverrijkt uranium is nu onvindbaar op de website, maar dat is volgens woordvoerders „niet vanwege de relevantie”: „Communiqués verwijderen we standaard na één jaar.”

Bron:https://www.nrc.nl/nieuws/2020/01/21/reactor-petten-bestraalt-toch-hoogverrijkt-uranium-a3987648