Albert Wegman, Voorzitter Pettemerduinen Kernreactor Vrij, 10 december 2020
De beschikbaarheid en leveringszekerheid van medische isotopen voor de diagnostiek en behandeling van kankerpatiënten in Nederland en Europa is het belangrijkste argument voor de regering om belastinggeld te steken in de ontwikkeling van een nieuwe reactor in Petten. De nieuwe reactor moet worden gebouwd door een Argentijns bedrijf en gefinancierd door private investeerders.
Jarenlang werd door de Pallasorganisatie, die de voorbereiding ter hand nam, gecommuniceerd dat er veel interesse is vanuit de markt. Begin november bleek dat de Kamer begon te twijfelen aan de goed-nieuws-show uit Petten. Kamerbreed werd de motie aangenomen waarin gezegd werd dat Shine Medical een bedrijf dat medische isotopen produceert en zich wil vestigen in Groningen gelijke kansen moet krijgen met de nieuwe Pallasreactor. In het verleden werd Lighthouse, een innovatieve Nederlandse startup, immers al verbannen naar België. Door het uitblijven van financiering en daarmede een sluitende business case bestaat volgens de motie de kans dat Nederland op het gebied van de medische isotopen zijn koploperpositie verliest.
Op 9 december jl. liet minister van Ark voor Medische Zorg en Sport weten dat private financiering voor de nieuw te bouwen Pallasreactor niet haalbaar is en dat er op korte termijn nadere besluiten vallen. Om de Pallasorganisatie niet gelijk failliet te verklaren werd er wederom een bedrag van 18 miljoen euro beschikbaar gesteld.
De directeur van de Pallasorganisatie, van der Lugt, liet tegelijkertijd weten dat het oorspronkelijke ontwerp niet voldoet aan de huidige veiligheidseisen en dat de productiecapaciteit te laag is ingeschat waardoor er nieuwe onderhandelingen nodig zijn met de bouwer om substantiële kostenoverschrijdingen te beperken.
Conclusie is dus dat er geen private investeerders zijn en er ook geen realistisch ontwerp op tafel ligt. Tot nu toe werd er door het Rijk en de provincie Noord-Holland 148 miljoen euro aan leningen verstrekt aan de eerste en zoals nu blijkt de laatste fase van de ontwikkeling van de nieuwe reactor. Zonder financiers en met verder oplopende kosten is de business case onhoudbaar.
Opmerkelijk is verder dat de minister meldt in de brief naar de Kamer dat het niet realiseren van Pallas niet betekent dat we in Nederland en Europa te maken krijgen met tekorten. Mede omdat de productie van medische isotopen voor een groot deel overgenomen kan worden door bedrijven als Shine Medical. Volgend voorjaar komt de minister met een definitief besluit. Het ziet er naar uit dat de oude Hoge Flux reactor met een nieuwe investering langer openblijft totdat de markt in staat is de productie geheel over te nemen.
Hiermede valt ook de droom over een innovatieve campus in de Pettense Duinen van het college van burgemeester en wethouder van Schagen in duigen. Er zijn echter niet alleen verliezers. De winnaar zijn de recreatieondernemers en de natuur van de Pettemerduinen en het Zwanenwater dat bespaard blijft voor een jarenlange uitstoot van een gigantische bouwput en verdere nucleaire vervuiling. Nu de overheid tot het inzicht is gekomen dat verder investeren zinloos is kunnen de miljoenen aangewend worden om het radioactief afval dat al tientallen jaren in de duinen ligt op te ruimen.
foto © Marc Moussault